Zakaźne Zapalenie Otrzewnej u kotów, znane również jako FIP (z ang. Feline Infectious Peritonitis), to jedna z najbardziej niebezpiecznych i tragicznych chorób zakaźnych, które mogą dotknąć domowego pupila. Choć jej przyczyną jest stosunkowo powszechny wirus, to rozwój FIP oznacza dla kota zazwyczaj wyrok śmierci – zwłaszcza bez odpowiedniego leczenia.
Co wywołuje FIP?
Bezpośrednią przyczyną choroby jest mutacja koronawirusa kotów (FCoV – Feline Coronavirus), który w swojej łagodnej formie bytuje w jelitach wielu zwierząt. U większości kotów nie powoduje on poważniejszych problemów, a objawy ograniczają się do lekkiej biegunki. Problem pojawia się wtedy, gdy wirus zmutuje w bardziej złośliwą postać – właśnie wtedy rozwija się FIP.
Formy FIP i objawy
FIP może przebiegać w dwóch głównych formach:
- Postać wysiękowa (mokra)
Charakteryzuje się nagromadzeniem płynu w jamie brzusznej lub klatce piersiowej. Objawy:- powiększony, napięty brzuch (wodobrzusze),
- trudności w oddychaniu,
- osłabienie i apatia,
- brak apetytu, gorączka.
- Postać bezwysiękowa (sucha)
Rozwija się wolniej i atakuje różne narządy. Objawy są bardziej zróżnicowane:- problemy neurologiczne (drgawki, ataksja),
- trudności w poruszaniu się,
- zmiany w zachowaniu,
- stany zapalne oczu,
- przewlekła gorączka.
Jak dochodzi do zakażenia?
Do zakażenia dochodzi głównie drogą fekalno-oralną – czyli przez kontakt z odchodami zarażonego kota. Wirus jest szczególnie groźny w skupiskach, takich jak schroniska, hodowle czy domy z wieloma zwierzętami. Kluczową rolę odgrywają też stres, osłabiony układ odpornościowy i młody wiek – najczęściej chorują kocięta w wieku 3–16 miesięcy.
Diagnoza i leczenie
Rozpoznanie FIP jest trudne – nie istnieje jedno konkretne badanie, które jednoznacznie potwierdza chorobę. Weterynarze opierają się na kombinacji objawów, badań krwi, testów obrazowych oraz analizy płynu z jamy brzusznej (jeśli występuje).
Dobra wiadomość: Od kilku lat dostępne są skuteczne leki antywirusowe (m.in. GS-441524), które mogą uratować życie kota – jednak ich stosowanie w niektórych krajach jest nadal nieregulowane lub poza oficjalnym obiegiem.
Czy można zapobiec FIP?
Choć nie istnieje skuteczna szczepionka przeciwko FIP, można znacząco zmniejszyć ryzyko choroby:
- unikać przeludnienia i stresu w środowisku kota,
- dbać o higienę (regularne czyszczenie kuwet),
- izolować chore zwierzęta,
- wspierać odporność kota odpowiednią dietą i opieką weterynaryjną.
Zakaźne Zapalenie Otrzewnej to jedno z największych wyzwań zdrowotnych w kocim świecie. Choć przez wiele lat było uznawane za chorobę nieuleczalną, dziś pojawiają się realne szanse na skuteczne leczenie. Kluczem jest szybka diagnoza, świadomość właścicieli i dostęp do odpowiednich terapii. Każdy opiekun kota powinien znać objawy FIP – bo czas ma tu ogromne znaczenie.
